نزدیک شدن قیامت

    سؤال

    در قرآن آمده است «روز قیامت نزدیک شده است». مراد از نزدیک شدن قیامت چیست؟


    قرآن در آیاتی از نزدیک شدن قیامت سخن گفته است. مراد از نزدیک شدن یعنی هر چیزی که قرار است بیاید با سپری شدن هر روز، آمدن آن چیز نزدیک‌تر می‌شود و قیامت هم به یقین چون روزی خواهد آمد پس با هر روزی که می‌گذرد، نزدیک‌تر می‌شود و رسول خدا چون آخرین پیامبر می‌باشد، این بدان معناست که زمان او از زمان‌های گذشته به قیامت نزدیک‌تر شده است.

    نزدیک شدن قیامت در قرآن

    قرآن در چند مورد از نزدیک شدن قیامت سخن گفته است.

    • گاهی از رسول خدا(ص) سوال می‌شد که قیامت کی برپا خواهد شد؟ خدا پاسخ می‌‎داد که شاید قیامت نزدیک باشد: ﴿يَسْئَلُكَ النَّاسُ عَنِ السَّاعَةِ قُلْ إِنَّما عِلْمُها عِنْدَ اللَّهِ وَ ما يُدْريكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَكُونُ قَريباً(احزاب:۶۳) خدایی که قرآن را حق و میزان نازل کرده است و تو چه می‌دانی شاید قیامت نزدیک باشد: ﴿اللَّهُ الَّذي أَنْزَلَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ وَ الْميزانَ وَ ما يُدْريكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ قَريبٌ(شورى:۱۷) قرآن در دیگر آیات نیز از نزدیک شدن قیامت،[۱] نزدیک شدن حساب‌رسی مردم [۲] و نزدیک شدن وعده حق الهی در قیامت [۳] سخن گفته است. قرآن می‌گوید کافران برپایی قیامت را دور می‌بینند: ﴿إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَعيداً(معارج:۶) و خدا آن روز را نزدیک می‌بیند: ﴿وَ نَراهُ قَريباً
    • قرآن گاهی نزدیک بودن قیامت را با کلمه «آزفه» خبر می‌دهد. ﴿أَزِفَتِ الْآزِفَةُ؛ قیامت نزدیک شد.(نجم:۵۷) به پیامبرش می‌گوید که مردم را از این روز بترسان﴿وَ أَنْذِرْهُمْ يَوْمَ الْآزِفَةِ إِذِ الْقُلُوبُ لَدَى الْحَناجِرِ كاظِمينَ ما لِلظَّالِمينَ مِنْ حَميمٍ وَ لا شَفيعٍ يُطاعُ؛ و آنها را از روز نزديك بترسان، هنگامى كه از شدّت وحشت دل‌ها به گلوگاه مى‏رسد و تمامى وجود آنها مملوّ از اندوه مى‏گردد؛ براى ستم‌كاران دوستى وجود ندارد، و نه شفاعت كننده‏اى كه شفاعتش پذيرفته شود.(غافر:۱۸)

    «أَزِفَتِ‏» یعنی نزدیک شد و به قیامت «آزفۀ» گفته شده است، چون هر چیزی که خواهد آمد نزدیک است؛ با سپری شدن هر روز، آمدن آن چیز نزدیک‌تر می‌شود و «أَزِفَتِ‏ الْآزِفَه» يعنى نزديك شونده نزديك شد و مراد روز قيامت است. [۴] [۵] برخی مفسران معتقدند نزدیک شدن قیامت، با توجه به کوتاهی عمر دنیا قابل درک است؛ به‌ویژه اینکه قیامت صغرایِ هر فرد (برزخ)، پس از مرگ او بر پا می‌شود.[۶] همچنین به گفته فضل بن حسن طَبْرسی مفسر شیعه و فخر رازی مفسر اهل سنت، زمان با زیادی گذشته و کمی آینده، همواره در حال نزدیک شدن است و با در نظر گرفتنِ آنچه گذشته، از آینده فقط اندکی باقی مانده است. [۷] [۸]

    به باور برخی، دلیل تعبیر شدن از قیامت به «نزدیک‌شونده» این است که قیامت به یقین واقع خواهد شد. به اعتقاد آنها، آنچه آمدنش حتمی است، نزدیک شمرده می‌شود.نامگذاری قیامت به این نام، بیدارکننده انسان از غفلت نیز دانسته شده است.[۶]



    منابع

    1. سوره قمر، آیه۱.
    2. سوره اسراء، آیه۵۱. سوره انبیاء، آیه۱.
    3. سوره قیامت، آیه۹۷.
    4. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تهران، مرتضوی، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش، ج۵، ص۲۳.
    5. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ ششم، ۱۳۷۱ش، ج۱۸، ص۸۱.
    6. پرش به بالا به: ۶٫۰ ۶٫۱ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج‏۲۲، ص۵۷۳. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۱۹، ص۸۲.
    7. طبرسی، فضل، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ترجمه گروهی از مترجمان، تهران، فراهانی، چاپ اول، ج‏۱۶، ص۹۷.
    8. فخر رازی، محمد، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق، ج‏۲۲، ص۱۱۸.